Dlaczego brakuje miodu lipowego?

Naukowcy z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie przeanalizowali okresy kwitnienia lipy drobnolistnej w latach 1951-2021 i ustalili, że lipa kwitnie coraz wcześniej – przyspieszenie wynosi prawie dwa dni na dziesięć lat w badanym przedziale czasowym. Przyczyną wcześniejszego kwitnienia lipy są zmiany klimatu, a zwłaszcza wyższe temperatury w kwietniu i maju. Już nawet 1°C powyżej normy sprawia, że lipa zaczyna kwitnąć 5 dni wcześniej! To wszystko odbija się na pszczołach, gdyż kwitnienie lip jest początkiem okresu pożytku – im wcześniej się on rozpoczyna, tym wcześniej kończy, przez co pszczoły mogą nie być w stanie zrobić wystarczających zapasów.

Zbiory nektaru lipowego utrudnia też pszczołom budowa kwiatów lipy, gdyż wyeksponowane nektarniki bywają zmywane przez deszcze, a także łatwo wysychają podczas wietrznych dni. W związku z tym, że miód lipowy występuje coraz rzadziej, wzrosła również jego cena.  

Jak powstaje miód lipowy?

Lipa (Tilia) powszechnie występuje w nizinnych lasach liściastych (nierzadko obok dębów), a także w parkach miejskich, przy drogach i alejach. Wyróżniamy kilka gatunków lip, z czego najpopularniejsze to:

• Lipa drobnolistna – rośnie w całej Polsce, a jej cechą charakterystyczną są małe, skośnie sercowate liście. Według oficjalnych danych lipa drobnolistna (od której pochodzi nazwa miesiąca) rozpoczyna kwitnienie na początku lipca, choć wskutek zmian klimatu dzieje się to coraz wcześniej. 

• Lipa szerokolistna – jej liście są większe i mają bardziej okrągły kształt. Jej kwitnienie powinno przypadać na dwa tygodnie przed lipą drobnolistną (oficjalnie w drugiej połowie czerwca i na początku lipca, a w praktyce nawet na przełomie maja i czerwca). W stanie dzikim występuje bardzo rzadko, lecz jest chętnie sadzona i rośnie szybciej niż drobnolistna. 

Średnia długość kwitnienia dla każdego gatunku wynosi około 12-18 dni. Oprócz lipy drobnolistnej i szerokolistnej wyróżniamy również lipy srebrzyste, amerykańskie, warszawskie, krymskie czy holenderskie. Wszystkie gatunki lipy są roślinami miododajnymi – ich miododajność wynosi 180-300 kg/ha, w zależności od gatunku. 

Warto zauważyć, że już 20% zawartość pyłku z lipy wystarcza, by miód został sklasyfikowany jako lipowy. Kwiaty lipy należą do mniej pylących i jeśli stwierdza się 20% zawartość pyłku z lipy, to znaczy, że ponad połowa nektaru pochodziła z lipy. Czysty miód lipowy jest bardzo rzadkim produktem. W dodatku niezbyt pożądanym, ponieważ jego aromat i smak są wtedy tak silne, że czynią go niezjadliwym dla wielu osób. 

Cechy miodu lipowego

Miód lipowy polski wyróżnia się unikalnym smakiem, który sprawia, że cieszy się dużą popularnością wśród smakoszy. Smak miodu lipowego jest najczęściej określany jako słodki, słodko-ostry, lekko gorzkawy, pikantny, lekko szczypiący w język, a nawet mentolowy. Jego barwa jest zielonkawożółta do jasnobursztynowej, a po skrystalizowaniu staje się białożółta lub złocistożółta (co ciekawe, są gatunki lipy, z których przy sprzyjającej pogodzie pszczoły mogą wyprodukować miód lipowy, który po krystalizacji jest biały). 

Krystalizacja trwa zwykle kilka tygodni – w tym czasie konsystencja miodu staje się drobnoziarnista, a nawet krupkowata. Zapach jest zbliżony do kwitnącej lipy. Z tego gatunku wyrabia się miód pitny zwany lipcem.

Co znajdziemy w miodzie lipowym?

Miód lipowy polski zawiera:

• olejki eteryczne tworzące tzw. eter lipowy,
• flawonoidy (hesperydyna, rutyna, izokwercytryna, tilirozyd) o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym,
• tiliacynę (glikozyd),
• tarakserol (związek triterpenowy),
• związki goryczowe,
• garbniki,
• saponiny,
• karoten,
• kwasy organiczne: kumarowy, chlorogenowy, kawowy,
• enzymy, m.in. lizozym o właściwościach silnie antybiotycznych.

Lipa kwitnie często wtedy, gdy mszyca zdobniczka lipowa rozpoczyna produkcję spadzi. Z tego względu (zwłaszcza w niektórych regionach) domieszka spadzi w miodach lipowych (o czym świadczy między innymi zielonkawożółty odcień) jest nierzadkim i naturalnym zjawiskiem. 

Właściwości miodu lipowego

Jego właściwości są szczególnie pożądane w sezonie jesienno-zimowym, kiedy to szaleją choroby i przeziębienia. Ze względu na antyseptyczność i działanie przeciwkaszlowe oraz zbijające gorączkę, jest chętnie stosowany w celu wyeliminowania objawów przeziębienia. 

Na co pomaga miód lipowy? Właściwości lecznicze tej odmiany to przede wszystkim:

• wspomaganie leczenia grypy, anginy, zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, zapalenia zatok obocznych nosa,
• łagodzenie przeziębienia, kaszlu, kataru,
• wsparcie leczenia schorzeń nerek, dróg moczowych i gruczołu krokowego,
• zwalczanie bakterii Gram-dodatnich (gronkowce, paciorkowce), Gram-ujemnych (E. coli, pałeczka zapalenia płuc) i grzybów drożdżoidalnych,
• działanie antybiotyczne, antyseptyczne, napotne, przeciwkaszlowe, wykrztuśne,  przeciwskurczowe,
• działanie uspokajające w stanach niepokoju, stresu, bezsenności i osłabienia organizmu,
• wsparcie leczenia schorzeń reumatycznych, nerwicy i nadciśnienia,
• łagodne działanie moczopędne,
• odpowiedni dla chorych na cukrzycę typu II (wysoka zawartość fruktozy). 

Miód lipowy jest zaliczany do miodów o dość wysokiej aktywności antybiotycznej. Jego właściwości doceni więc każda osoba zmagająca się z przeziębieniem lub inną chorobą dróg oddechowych.

Opisując miód lipowy, warto też wziąć pod uwagę przeciwwskazania. W literaturze można znaleźć informacje, że nie powinny go spożywać osoby uczulone na pyłki kwiatów lipy, jad pszczeli, pyłki traw i zboża. Miodu lipowego, ani też żadnego innego, nie podajemy również niemowlętom. 

Miód lipowy w domowej kuchni 

Wyśmienicie smakuje dodany do rozgrzewającej herbaty, ziołowego naparu czy ciepłego mleka. Należy jedynie uważać, żeby nie rozpuszczać go w gorącym płynie, gdyż pod wpływem zbyt wysokiej temperatury (powyżej 44 stopni Celsjusza) traci swoje cenne właściwości. Właśnie ze względu na jego wyjątkowe działanie szczególnie doceniają go wielbiciele medycyny naturalnej i ziołolecznictwa. Jeśli należysz do tego grona, koniecznie prawdziwy polski miód lipowy musi znaleźć się w Twojej spiżarni!

Polecamy przyjmować miód z lipy po rozpuszczeniu w przestudzonym naparze z kwiatu lipy, a także z sokiem malinowym, cytrynowym lub mlekiem. W przypadku kaszlu warto spożywać miód lipowy z naparem z kwiatu malwy.

Już teraz dodaj do koszyka słoik, dwa, a nawet i trzy, jeśli obawiasz się, że ze względu na nie najlepsze zbiory w sezonie może później zabraknąć zapasu dla Ciebie.

Regionalne miody lipowe

Wszystkie miody lipowe dostępne w ofercie naszego sklepu są produktami polskimi, bioaktywnymi i surowymi. Mamy miody regionalne z różnych części Polski, gdyż zależy nam na jak największej różnorodności. Kupując u nas, masz 100% pewność, skąd pochodzi miód lipowy i na co pomaga. Szczegóły dotyczące wszystkich dostępnych miodów znajdują się w opisach poszczególnych produktów

Znajdziesz u nas miody lipowe regionalne pochodzące z Gór Świętokrzyskich, Beskidu Śląskiego, Pojezierza Drawskiego, Mazowsza, z Kotliny Kłodzkiej, z Lubelszczyzny (m.in. z Roztocza i znad Buga), z Kurpiów i z Puszczy Białowieskiej. 

Niestety z powodów opisanych powyżej dostępność niektórych produktów może być ograniczona. Dostępne miody lipowe wysyłamy w ciągu 24 godzin, dlatego nie ma co zwlekać – zrób zapasy na jesień i ciesz się unikalnymi właściwościami miodu z nektaru kwiatów lipy!