Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba zapalna, która pojawia się zwykle po 40. roku życia i u kobiet występuje 2-3 razy częściej niż u mężczyzn. RZS atakuje stawy i inne narządy, takie jak serce, płuca, oczy, układ nerwowy i mięśnie.

Przyczyny

Przyczyną choroby jest proces zapalny rozpoczynający się wewnątrz stawu – jak dotąd nie rozpoznano jednak czynnika, który stymuluje odpowiedź zapalną. Rozwój RZS jest najprawdopodobniej związany ze współwystępowaniem kilku czynników, takich jak obciążenie dziedziczne, defekt układu immunologicznego, płeć, infekcje, palenie papierosów, stres i nieprawidłowa dieta.

Objawy 

Do najbardziej charakterystycznych objawów RZS zaliczamy ból, sztywność i obrzęk stawów rąk oraz stóp. Dolegliwości bólowe są najbardziej nasilone rano, a objawy choroby rozwijają się powoli, w ciągu tygodni lub miesięcy. Najczęściej objawy nasilają się w ciągu pierwszych pięciu lat, a następnie dochodzi do stabilizacji. 

Leczenie

Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia RZS, jednak odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia przynosi dobre rezultaty. Nieleczony reumatyzm prowadzi do znacznych deformacji stawowych, którym towarzyszy silny ból. Leczenie ma zwykle charakter objawowy i polega na stosowaniu leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Uzupełnieniem terapii farmakologicznej są ćwiczenia ruchowe i wizyty w uzdrowiskach. Niezwykle ważna jest również zmiana trybu życia, w tym wprowadzenie diety zalecanej osobom z RZS. Sprawdź, co jest dobre na bóle reumatyczne. 

Jakich witamin brakuje gdy bolą stawy?

W przebiegu chorób stawów niezwykle ważna jest prawidłowa dieta. Niekorzystny wpływ na zdrowie pacjentów z RZS mają: tłuste mięso, cukier, produkty z mąki pszennej, tłuszcz zwierzęcy, alkohol, mocna kawa i herbata oraz żywność wysokoprzetworzona. Warto natomiast wiedzieć, co jest dobre na reumatoidalne zapalenie stawów – w diecie powinny się znaleźć ryby i owoce morza, warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste o niskim indeksie glikemicznym, kolagen oraz woda. 

Frank (2019) wspomina, że osobom z RZS poleca się dosładzanie potraw miodem (oczywiście dotyczy to dań niepoddanych obróbce cieplnej!). Znajdują się w nim bowiem cenne dla zdrowia składniki:

• tryptofan – w połączeniu z węglowodanami i witaminami z grupy B aminokwas ten jest łatwo absorbowany przez mózg, gdzie jest przekształcany w serotoninę, która odgrywa ważną rolę w łagodzeniu bólu,
• witaminy C, B1, B2, B6 – niezbędne do prawidłowej pracy organizmu,
• miedź – aktywuje określone komórki nerwowe w mózgu, które są odpowiedzialne za zmniejszanie odczuwania bólu,
• cynk – wspomaga produkcję prostaglandyny, hormonu tkankowego o działaniu antyzapalnym,
• flawonoidy – zwalczają wolne rodniki, przyspieszają degradację komórek zapalnych i wspierają odbudowę uszkodzonych naczyń krwionośnych.

Jaki miód jest dobry na stawy?

Czy wiesz, po jaki miód warto sięgnąć na stany zapalne stawów? Do miodów szczególnie polecanych przy schorzeniach stawów zaliczamy: nawłociowy, spadziowy, wrzosowy, mniszkowy, gryczany, lipowy, sosnowy, leśny i wielokwiatowy.

Gala (1994) pisze też o klinicznym zastosowaniu propolisu, wymieniając jego korzystny wpływ na choroby kości i stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa oraz gościec zwyradniający stawów i kręgosłupa. Kłosińska (2020) przywołuje natomiast badanie przeprowadzone przez zespół Zielonki, w którym udział wzięło 70 osób w wieku 17-75 lat. W grupie byli zarówno chorzy na RZS, jak i na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Przez 4 tygodnie chorzy otrzymywali 100 g zagęszczonego propolisu w formie drażetek – 3 razy dziennie przed posiłkami. U większości pacjentów nastąpiło złagodzenie objawów i zmniejszenie aktywności procesu zapalnego.

W terapii chorób reumatycznych zastosowanie znajduje też jad pszczeli. Apitoksynoterapia znana jest już od stuleci – w ten sposób leczono m.in. Karola Wielkiego czy Iwana Groźnego. 

Co jeszcze jest dobre na bóle reumatyczne?

Oprócz miodu i innych produktów pszczelich, których zalety wymieniliśmy powyżej, różni autorzy podają też inne produkty, wśród których znajduje się sporo warzyw, olejów, ziół i przypraw. Frank (2019) zaleca spożywanie warzywnych surówek, które są bogate w witaminę A, a także wprowadzenie do codziennej diety źródła witaminy E – znajduje się ona m.in. w oleju słonecznikowym, sojowym i pszenicznym. Autorka poleca również wprowadzenie do diety pokrzywy, która jest jedną z najbardziej znanych roślin o działaniu reumatycznym. Z kolei Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej sugeruje zastąpienie chlorku sodu solą potasową lub magnezową, a także przyprawianie potraw kurkumą, imbirem, goździkami, czosnkiem, anyżem, chrzanem, cząbrem, bazylią, estragonem, tymiankiem, majerankiem, miętą i szałwią.