Jaką funkcję pełni kaszel?

Kaszel jest najczęściej reakcją organizmu na nadmierną produkcję śluzu przez nabłonek dróg oddechowych. Funkcją śluzu jest ochrona oskrzeli przed infekcjami, gdyż zatrzymuje on bakterie, wirusy i substancje chemiczne. Dzięki kaszlowi możemy odkrztusić nadmiar śluzu wraz z zawartymi w nim substancjami. W ten sposób kaszel chroni nasze drogi oddechowe i zapobiega rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów w kierunku płuc. Jest to więc bardzo pożyteczny mechanizm obronny organizmu, który jednak bywa uciążliwy.

Kaszel dzielimy ze względu na jego produktywność:

• kaszel mokry (produktywny) – towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny,
• kaszel suchy (nieproduktywny) – efekt podrażnienia błony śluzowej dróg oddechowych przez spływającą z nosa wydzielinę, któremu nie towarzyszy odkrztuszanie.

Czy miód działa na kaszel?

O korzystnym wpływie miodu na kaszel pisze wielu cenionych autorów i badaczy. Po miód chętnie sięgamy w okresie infekcji i przeziębień, którym towarzyszy również kaszel. Jaki miód na gardło i kaszel będzie najlepszy? Hołderna-Kędzia i Kędzia (2002) za najlepszy środek przy przeziębieniu uznają miód lipowy, który zawiera dużo olejków eterycznych mających wpływ na niszczenie drobnoustrojów występujących na błonach śluzowych dróg oddechowych. Autorzy wskazują na działanie napotne, przeciwgorączkowe, przeciwskurczowe, przeciwkaszlowe i wykrztuśne miodu lipowego. Miód podrażnia gruczoły wydzielnicze błony śluzowej dróg oddechowych, co prowadzi do upłynnienia wydzieliny oskrzelowej. Oprócz tego pobudza też ruch rzęsek aparatu migawkowego, co ułatwia odkrztuszanie wydzieliny. A czy miód nawilża gardło? Oczywiście, że tak – zwłaszcza wtedy, gdy spożywamy go z innymi płynami. Przy wszelkiego rodzaju infekcjach należy pamiętać, by pić dużo płynów.

Jaki jeszcze miód może pomóc na gardło i kaszel? Szczególnie polecane są miody rzepakowe, akacjowe, spadziowe, wielokwiatowe, koniczynowe, szałwiowe, gryczane, eukaliptusowe, malinowe, leśne i faceliowo-kolendrowe.

Kłosińska (2020) pisze też o korzystnym wpływie propolisu na kaszel. Ten produkt pszczeli był stosowany już setki lat temu przez Greków, Arabów i Chińczyków, którzy wykorzystywali propolis w leczeniu obrzęków, bólów mięśni czy właśnie przewlekłego kaszlu.

Przy kaszlu pomocne mogą być też odsklepiny woskowe, które wykazują dużą aktywność antybiotyczną i działają wykrztuśnie. Odsklepinami nazywamy wierzchni element plastra, który pszczelarz zrywa przed wirowaniem miodu. Ten produkt pszczeli jest przeznaczony do żucia (15 minut kilka razy dziennie) – wskutek przeżuwania odsklepin zawarte w nim substancje wędrują do gardła, łagodząc dolegliwości i zmniejszając opuchliznę, co ułatwia wydostanie się śluzu.

Jak stosować miód na kaszel?

W literaturze można znaleźć wiele przepisów i metod stosowania miodu na kaszel. Poniżej znajdziesz kilka z nich.

Hołderna-Kędzia i Kędzia (2002) zalecają przyjmowanie dużych ilości miodu akacjowego przy kaszlu. Jeden z autorów poleca spożywać miód rozpuszczony w naparze z kwiatu malwy w proporcji 50 g miodu na 250 ml naparu.

Kłosińska (2020) proponuje miksturę na kaszel: do szklanki wyciskamy sok z dużej cytryny, dodajemy 2 łyżeczki gliceryny, mieszamy i uzupełniamy miodem. Miksturę stosujemy 3 razy dziennie po łyżeczce (na czczo, w porze obiadowej i przed snem). 

Gałuszka (1998) opisuje, w jaki sposób miód oddziałuje na kaszel – zwiększa sekrecję i upłynnia wydzielinę oskrzelową. Autorka poleca dodawanie miodu do przestudzonych naparów z liści szałwii, podbiału i prawoślazu.

Frank (2019) twierdzi, że dobrym sposobem przeciw kaszlowi jest stosowanie soku z rzodkwi z miodem. W białej rzodkwi znajdują się składniki roślinne hamujące rozwój bakterii, a po wypełnieniu wydrążonego warzywa 3 łyżkami miodu i odstawieniu na 3 godziny sok z rzodkwi wymiesza się ze składnikami miodu. Autorka zaleca spożywać 1 łyżeczkę soku kilka razy dziennie. Ten sposób na kaszel poleca też Knoller (1997), który w swoim przepisie stosuje czarną rzodkiew.

Jak łagodzić kaszel w nocy?

Szczególnie uciążliwy jest kaszel pojawiający się w nocy, który utrudnia zasypianie. Co jest dobre na suchy, męczący kaszel? Badanie przeprowadzone w 2007 roku przez amerykańskich naukowców wykazało skuteczność miodu gryczanego w łagodzeniu nocnego kaszlu towarzyszącemu przeziębieniu u dzieci. Potwierdzono to również w izraelskim badaniu przeprowadzonym u dzieci w wieku 1-5 lat – zmniejszenie nasilenia objawów kaszlu było większe w grupach przyjmujących miód niż w grupie, która dostawała placebo (syrop z daktyli). Jak łagodzić kaszel w nocy? Według autorów badania, aby złagodzić nocny kaszel związany z przeziębieniem, należy podawać miód 30 minut przed snem.